فرصت‌های فضای مجازی در روز‌های خانه‌نشینی

نظریه‌های ارتباطی می‌گویند انسان‌ها در چند حالت نیاز ارتباطی‌شان افزایش می‌یابد. غم، شادی، ترس و ابهام. افراد در این حالت‌ها مدام نیاز دارند با دیگران ارتباط برقرار کنند و حرف‌های دلشان را به دیگران بگویند یا حرف و نظر دیگران را بشنوند؛ اما زمان‌هایی که این ارتباطات به‌صورت فیزیکی با محدودیت مواجه شود چطور؟ در این زمان‌ها چطور می‌توان نیاز ارتباطی را برطرف کرد و از گوشه‌نشینی اجتماعی نجات یافت؟ یکی از ابزار‌هایی که این روز‌ها به کمک مردم می‌آید دسترسی به وسایل ارتباطی است. این ابزار‌ها می‌توانند ارتباطات از راه دور را برای مردم فراهم کنند. عموم مردم ممکن است این روز‌ها احساساتی نظیر ابهام و شاید کمی ترس را در درون خود تجربه کنند. برای آرام شدن در چنین وضعیتی، افراد علاقه دارند به دیدار نزدیکانشان بروند و در کنار کسانی قرار گیرند که با آن‌ها احساس نزدیکی و راحتی می‌کنند. گاهی دوست دارند یک دورهمی خانوادگی را تجربه کنند، با یک دوست صمیمی ساعت‌ها صحبت کنند، به مسافرت بروند و بالاخره با دوری از فردگرایی، بر احساسات منفی خود غلبه کنند؛ اما شرایط فعلی به‌گونه‌ای است که رسانه‌ها مدام به مردم توصیه می‌کنند از خانه بیرون نیایند، ارتباطات فیزیکی خود را به حداقل برسانند، سفر‌ها را لغو کنند و نوعی قرنطینه خانگی را برای خود ایجاد کنند.

 

در چنین وضعیتی برای غلبه بر احساسات منفی چه می‌توان کرد؟ یقیناً برای جامعه‌ای که از اعتقادات مذهبی خوبی برخوردار است توکل به خدا و تسلط بر ذهن مهم‌ترین موضوعی است که باعث آرامش خاطر مردمان می‌شود؛ اما در درجه بعدی و برای رفع نیاز‌های ارتباطی، فضای مجازی بهترین فرصتی است که این روز‌ها در دسترس مردم قرار گرفته است. فرصتی ارزشمند که البته ناتوانی در استفاده صحیح از آن می‌تواند خود به تهدیدی برای آرامش روانی مردم تبدیل شود. در روز‌هایی که در قرنطینه خانگی به سر می‌بریم، اگر آشنایی نسبی باسواد رسانه‌ای داشته باشیم، می‌توانیم با کمک فضای مجازی نیاز‌های اطلاعاتی خود را برطرف کنیم. با دسترسی به سایت‌ها و کانال‌های خبری معتبر می‌توانیم آخرین اخبار موثق را با سرعتی بالا و بدون هیچ دردسری دریافت کنیم. می‌توانیم با دوستان صمیمی، اقوام، یا آن دسته از اعضای خانواده که در حال حاضر در کنارشان نیستیم ارتباط پیامی، صوتی و تصویری برقرار کنیم، احساسات درونی خود را به آن‌ها بگوییم، به یکدیگر روحیه بدهیم، پیام‌های شادی‌بخش و امیدآفرین منتقل کنیم و در کنار همه این‌ها نگران انتقال ویروس هم نباشیم. با استفاده از فضای مجازی می‌توان آخرین نکات آموزشی و بهداشتی را مدام برای یکدیگر ارسال کنیم و در کمترین زمان، یکدیگر را از الزامات بهداشتی مطلع کنیم. بسیاری از خرید‌های ضروری خود را می‌توانیم به‌صورت آنلاین سفارش دهیم و قبل از خرید با یک سرچ ساده، قیمت‌های متنوع اجناس و کیفیت آن‌ها را نیز بررسی نماییم. همچنین بسیاری از امور اداری را با توجه شرایط خاصی که در آن قرار داریم از طریق تلفن، پست‌های الکترونیکی، شبکه‌های اجتماعی و ... دنبال کنیم. بسیاری از ادارات دولتی و خصوصی و دولتی می‌توانند حجم زیادی از کار‌ها را در بستر فضای مجازی دنبال کنند و برای اطمینان از امنیت آن نیز، از فضای اینترنت ملی و امکانات اینترانت بهره ببرند. مشاغل آزاد و بسیاری از کسبه که این روز‌ها با کاهش چشمگیر مشتریان مواجه شده‌اند، بهتر است فرصت را غنیمت شمرده و شعبه جدید کسب‌وکار خود را در فضای آنلاین افتتاح کنند. این عزیزان باید بدانند که جدای از شرایط خاصی که این روز‌ها برای کشور ایجادشده است، در دنیای الکترونیک امروز، هر کسب‌وکاری که خواهان ادامه کار و پیشرفت است باید خود را با محیط پویا تطبیق دهد و فضای مجازی جزء مهمی از این محیط محسوب می‌شود. افراد موفق کسانی هستند که در شرایط سخت و بحرانی به‌جای انفعال و رفتار واکنشی، با کنش فعالانه بزرگ‌ترین تهدید‌ها را به فرصت تبدیل می‌کنند.

 

همچنین، در این روز‌ها که عمده سیستم آموزش رسمی با تعطیلی مواجه شده است، باید تا می‌توانیم آموزش مجازی و آموزش از راه دور را ترویج کنیم. وزارت ارتباطات باید تمام نیرو و تلاش خود رو برای فراهم کردن زیرساخت‌ها و آسان کردن هرچه بیشتر این موضوع به میدان آورد. کتاب‌خوانی یکی از بهترین کار‌هایی است که در این روز‌ها می‌توان به آن پرداخت. کتاب‌ها قادرند برای لحظاتی ما را از دنیای فعلی خودمان و حال و هوای آن جدا کنند و به دنیای داستان‌ها ببرند. روان شناسان زیادی برای زمان‌های تنهایی و پرهیز از فکر و خیال‌های بیهوده، کتاب‌خوانی را توصیه می‌کنند و بسیاری از افراد سعی می‌کنند با کتاب‌خوانی و غرق شدن در داستان‌های مختلف به حال روحی خود تنوع ببخشند. در این روز‌ها برای دسترسی به کتاب موردعلاقه‌تان لازم نیست با دستکش و ماسک و مراقبت‌های بهداشتی از منزل خارج شوید و به کتاب‌فروشی‌ها یا کتابخانه‌های عمومی سر بزنید. شما می‌توانید عمده کتاب‌های موردعلاقه خود را در فضای مجازی جست‌وجو کنید. بسیاری از آن‌ها به‌صورت رایگان قابل دانلود در موبایل‌های شخصی شما هست و بسیاری نیز با هزینه‌ای معقول قابل خریداری است. اگر اهل بازی‌های رایانه‌ای هستید، سعی کنید فقط با بازی‌های فکری، خودتان را مشغول کنید تا هم ذهنتان از فکر کردن به افکار پوچ، رهایی یابد و هم چیزی به مهارت اطلاعاتی و دانشی شما اضافه گردد. این‌ها فقط گوشه‌ای از امکانات و فرصت‌های فضای مجازی برای شما در روز‌های خانه‌نشینی است. سعی کنید به‌جای پرسه زدن افراطی در شبکه‌های اجتماعی، درگیر شدن با شایعات و محتوای هراس افکن یا کاذب، زمان را غنیمت بشمارید و با برنامه‌ریزی مطلوب لحظات زندگی‌تان را برای خود و اعضای خانواده شیرین و امیدآفرین کنید.